Voorbereiden op een toets


Een tekst bestuderen

Hieronder wordt een methode aangereikt hoe je een stuk tekst kunt bestuderen en hoe je jouw eigen aantekeningen kunt maken. Als voorbeeld wordt gebruikt het onderwerp Voedingsmiddelen en voedingsstoffen.

1. Overzicht krijgen

Lees de tekst een keer door en let daarbij op:

  • De titel.
  • De kernwoorden/kernzinnen. Waar gaat het over? Weet ik hier al iets van? Herken ik het?
  • Moeilijke woorden. Zoek de betekenis op in een (online) woordenboek.
  • Verwijzingen in tekst naar afbeeldingen/bronnen. Zoek de afbeelding/bron op en bestudeer deze.

Begrijpend lezen

  • Lees de tekst door en houd papier en pen bij de hand.
  • Noteer de kernwoorden (-zinnen) als aantekening naast elkaar op papier:
    • voedingsmiddel – plantaardige
    • voedingsmiddel – dierlijke
    • voedingsmiddel – voedingsstof
  • Probeer de betekenis van de kernwoorden (-zinnen) te begrijpen en vraag je af waarom deze in de tekst behandeld worden. Vergelijk jouw kernwoorden met de begrippen die in de samenvatting genoemd worden. Bekijk hoe deze geordend zijn en vraag je af waarom op deze manier.
  • Vraag je af op welke manier het begrip in de tekst aan de orde komt:
    • Wordt er een beschrijving gegeven? Voedingsmiddelen zijn middelen die je eet of drinkt.
    • Wordt de functie uitgelegd? Voedingsmiddelen leveren voedingsstoffen.
    • Komt het begrip als onderdeel van een proces aan de orde? Nee.
    • Wordt er een vergelijking gemaakt? Plantaardige en dierlijke voedingsmiddelen worden vergeleken.
    • Wordt er een relatie gelegd met andere onderdelen? De relatie tussen voedingsmiddelen en voedingsstoffen wordt besproken.
    • Worden er voorbeelden gegeven? Vlees als voorbeeld van een dierlijk voedingsmiddel.
    • Bestudeer de afbeeldingen/bronnen goed. Vraag je af wat de afbeelding/bron uitlegt in combinatie met de tekst.


Opdrachten maken

  • Maak de opdrachten welke in jouw boek staan. Antwoord in volledige zinnen.
  • De meeste opdrachten in het boek zijn bedoeld om je te helpen de tekst te bestuderen en je tot nadenken te zetten. De antwoorden zijn dan ook in de tekst terug te vinden. Vragen bij toepassing en examentraining doen een beroep op jouw toepassingsvermogen van de theorie en jouw inzicht.
  • Kijk de opdrachten (met een andere kleur) na. Waarom was je antwoord goed? Hoe voorkom je bij een fout antwoord dat je deze nog een keer maakt?
  • Als je klaar bent met de opdrachten uit het boek heb je jezelf nog niet voldoende verdiept in alle onderdelen van de tekst.

Overzicht krijgen

  • Maak eigen vragen over de tekst. Zet deze als aantekening in je schrift. Geschikte vragen beginnen vaak met: Waarom …? Hoe komt dat …? Wat is het verschil tussen …? Etc.
    • Wat is het verschil tussen voedingsmiddelen afkomstig van dieren en afkomstig van producten van dieren?
    • Wat is het verschil tussen bouw- en brandstoffen?
    • Hoe komt het dat we niet lang zonder water kunnen?
  • Maak een schema met de kernwoorden. Zet deze als aantekening in je schrift. Zie ook: maken van een mindmap.

Een toets voorbereiden

  • Zorg ervoor dat je op tenminste twee verschillende dagen met de voorbereiding bezig bent.
  • NOOIT BEGINNEN MET HET LEZEN VAN DE TEKST: je hebt de tekst al eerder bestudeerd!


  1. Je neemt per paragraaf de kernwoorden voor je (eigen aantekeningen). Je controleert of je de betekenis uit je hoofd kent. Dit herhaal je tot dit het geval is. De meeste kernwoorden staan ook in je boek. Wanneer de kernwoorden onderdeel van een tekening zijn, probeer je deze in te de tekening te benoemen. Je kunt zelf ook een eenvoudige tekening maken. Je controleert verder of je nog weet welk verband er bestaat tussen de kernwoorden.
  2. Je neemt per paragraaf de opdrachten door je die jezelf hebt gemaakt. Je controleert of je de vragen op de juiste manier kunt beantwoorden: eerst antwoorden en dan pas in de tekst opzoeken. Waarschijnlijk zul je nu voor het eerst de tekst in het boek weer lezen. Let extra op de opdrachten waarin je (al eerder) fouten had gemaakt.
  3. Je bekijkt de aantekeningen die in de les gemaakt zijn. Vraag jezelf af wat de betekenis hiervan is.
  4. Bekijk de afbeeldingen in je boek en controleer of je begrijpt wat de bedoeling ervan is.
  5. Eventueel kun je de samenvatting in het boek (of op de methodesite) nog gebruiken om snel een overzicht te krijgen van de belangrijkste onderdelen. Denk eraan dat dit nooit voldoende is.

Deel deze pagina