Organische stoffen

Basiskennis Organische stoffen voor biologie

Koolhydraten (sachariden)

Koolhydraten zijn een verzamelnaam voor mono-, di- en polysachariden.

Polysachariden

Polysachariden ontstaan door veel gekoppelde glucosemoleculen en hebben de formule (C₆H₁₀O₅)n; hierbij is n een groot getal. Een polysacharide kan onvertakt zijn (bijv. zetmeel) of vertakt (bijv. glycogeen).

Eiwitten (proteïnen)

Eiwitten zijn (condensatie)polymeren van aminozuren die door peptidebindingen zijn gekoppeld. Er zijn twintig verschillende aminozuren; deze hebben een algemeen geldende structuurformule (met een NH2-, een COOH- en een restgroep). Acht aminozuren moet je via je voedsel binnenkrijgen, omdat het menselijke lichaam deze niet zelf kan maken. Dit zijn de essentiële aminozuren.

Vetten (lipiden)

Lipiden zijn vetten en vetachtige stoffen die in de biochemie een belangrijke rol spelen. Triglyceriden (de eetbare vetten en oliën) zijn een voorbeeld van lipiden en worden gekenmerkt door een glycerol waaraan drie vetzuren door een condensatiereactie gekoppeld zijn. Een vetzuur kan verzadigd zijn: bevatten geen C=C-bindingen of onverzadigd: bevatten één of meer C=C-bindingen. Andere voorbeelden van lipiden zijn fosfolipiden (in (cel)membranen), cholesterol (in membranen en bloed) en steroïden (hormonen).